Podsumowujemy 2021 rok pod względem opadowym. Na ile deszczowo upłynął on w Gdańsku?

Nasze stacje monitoringu zarejestrowały roczne sumy opadów od 455 (Orunia-Lipce-Trakt św. Wojciecha) do 602 mm (Szadółki). Najmniej padało na południu i wschodzie miasta (455-478 mm), a najwięcej – w części północnej (poza strefą brzegową) i zachodniej (550-600).

Szczegółowe dane na temat zróżnicowania przestrzennego:

  • strefa brzegowa Zatoki Gdańskiej: od 460 (Przegalina) do 502 mm (Stogi)
  • rejon Żuław Gdańskich: od 455 (Orunia-Lipce-Trakt św. Wojciecha) do 513 mm (Dolne Miasto)
  • strefa krawędziowa wysoczyzny Pojezierza Kaszubskiego: od 478 (południowe krańce miasta w zlewni pot. Borkowskiego) do 598 mm (Lasy Oliwskie – stacja IBW-PAN)
  • najwyżej położone tereny Gdańska: od 540 (Jasień) do 602 mm (Szadółki)

Na tle wielolecia 1991-2020 opracowanego przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej - IMGW PIB sumy opadów w Gdańsku są ok. 15-20% niższe od średniej, ale rozkład przestrzenny opadu pokrywa się z tym dla roku średniego.

o1

Charakterystyka poszczególnych miesięcy:

  1. skrajnie wilgotny styczeń: suma opadów od ok. 50 do ponad 90 mm, 200% normy wieloletniej
  2. normalny luty: 12-15 mm do 30 mm (zachód), 75% normy
  3. normalny marzec: 25 do 35 mm, 85%
  4. suchy kwiecień: 11 do 23 mm, 60%
  5. bardzo wilgotny maj: 65 do 90 mm, 140%
  6. bardzo suchy czerwiec: 10 do 25 mm (Sobieszewo: 33-37 mm), 60%
  7. suchy lipiec: 75 do 90 mm, 85%
  8. normalny sierpień: 55 do 120 mm, 90% normy dla części wschodniej, 150% normy dla rejonu północno-zachodniego
  9. suchy wrzesień: 25-65 mm, 80%
  10. suchy październik: 17-30 mm, 45%
  11. normalny listopad: 35-60 mm, 100%
  12. suchy grudzień:23-35, 70%

Największe zagrożenia niosą ze sobą deszcze gwałtowne i bardzo intensywne– tzw. opady nawalne. A że w Gdańsku występują one w tzw. półroczu ciepłym (maj-październik), poświęciliśmy temu okresowi szczególną uwagę.

W tych miesiącach opady wyniosły w Gdańsku od 249 mm (Lipce) do 356 mm (Klukowo). Strefa najniższych opadów objęła takie dzielnice jak Orunia-Św. Wojciech-Lipce, Chełm, Śródmieście, a także część Łostowic i Górnego Wrzeszcza. Najwyższe opady to rejon północno-zachodni (Oliwa, Osowa, Klukowo, Szadółki), w tym obszar leśny tworzący północną część Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego.

o2

Najniższe dla ciepłego półrocza opady wystąpiły w czerwcu (16 stacji z wynikiem poniżej 10 mm wody) i październiku (3 takie stacje).

Najwięcej dni z opadem powyżej 10 mm wystąpiło w strefie oddalonej od linii brzegowej, poza krańcami południowymi i zachodnimi. Co najmniej 2 doby opadowe powyżej 20 mm zarejestrowały stacje w dzielnicach północnych i zachodnich + stacja Górki Zachodnie.

Dni z opadem powyżej 30mm to stacje obejmujące dzielnice Kokoszki, Klukowo, Oliwę, Wrzeszcz Dolny, Jelitkowo, Nowy Port i Stogi.

Sumy dobowe powyżej 30 mm wystąpiły na 7 stacjach pomiarowych:

  • Kokoszki (59,4 mm 30 sierpnia oraz 35 mm 17 września)
  • Klukowo (50,9 mm 30 sierpnia)
  • Stogi (42,1 mm 17 września)
  • Nowy Port (34,7 mm 11 września)
  • Oliwa Abrahama (32,8 30 sierpnia)
  • Oliwa IBW-PAN (32,6 mm 30 sierpnia)
  • Jelitkowo (30,6 mm 30 sierpnia)

Największe sumy opadów podczas dni z opadem powyżej 10 mm zanotowano na stacjach Kokoszki i Oliwa Abrahama (152 mm), Oliwa IBW (149 mm), Łostowice (148 mm) i Klukowo (147 mm). Można przyjąć, że w wyniku występowania opadów najczęściej występował tam spływ powierzchniowy.

o3

W analizach pojedynczych, najgroźniejszych zdarzeń opadowych, jako kryterium wzięto pod uwagę skalę opadów według Chomicza. Sytuacje w których możliwe są podtopienia powstają przy deszczu ulewnym co najmniej III stopnia. W ciepłym półroczu 2021 takie opady zarejestrowano w 11 dniach (w różnych okresach czasowych), w 5 z nich pojawił się opad IV stopnia (ulewny na granicy nawalnego).

OPADY III STOPNIA (w kolejności od najbardziej intensywnych)

  • 30 sierpnia: Klukowo, Jelitkowo
  • 26 lipca: Wrzeszcz-Reja, Śródmieście-Góra Gradowa
  • 11 września: Nowy Port
  • 27 lipca: Łostowice, Zabornia, Chełm, Śródmieście-Góra Gradowa, Cygańska Góra
  • 3 lipca: Łostowice, Szadółki
  • 30 czerwca: Przegalina, Wrzeszcz-Reja
  • 1 sierpnia: Oliwa Abrahama
  • 7 lipca: Górki Zachodnie
  • 12 lipca: Kokoszki

OPADY IV STOPNIA (w kolejności od najbardziej intensywnych)

  • 30 sierpnia: Kokoszki
  • 26 lipca: Kokoszki
  • 11 września: Stogi
  • 5 lipca: Klukowo
  • 27 sierpnia: Brzeźno

o4

­­Jak widać, najwięcej ulewnych epizodów opadowych wystąpiło w lipcu i sierpniu (mimo że w skali całego miesiąca zostały one określone jako miesiące: suchy i normalny).

Najwięcej zdarzeń opadowych klasyfikowanych jako opady ulewne III stopnia i wyższe wystąpiło dla czasu trwania 10 minut. W 3 epizodach takie opady wystąpiły w czasie 60 min a w dwóch w czasie 120 min. Ze względu na czas trwania i całkowitą objętość opadu takie zdarzenia skutkowały największym zaangażowaniem służb miejskich.